Το παρακάτω κατάπτυστο κείμενο συνέταξε αρχές Μαρτίου του 1821 ο Πατριάρχης
Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριος Ε'.
https://www.diaskedasi.info/.../7355-aforismos-tis...
Με το κείμενο αυτό ο Πατριάρχης Γρηγόριος αφορίζει και
καταδικάζει την Επανάσταση του 1821.
Πρωτοδημοσιεύθηκε στο Ελληνικό περιοδικό «Λόγιος Ερμής»
που τυπώνονταν στην Βιέννη της Αυστρίας. Το κείμενο αναφέρεται κι αργότερα στο
βιβλίο Ιστορίας του Ιωάννη Φιλήμονος, του 1856. Φυσικά αυτό το κείμενο δεν
διδάσκεται στα ελληνικά σχολεία.
Είναι σημείο διαμάχης σήμερα, το αν ο Γρηγόριος αφόρισε
την Επανάσταση κάνοντας έναν ελιγμό στην πίεση της Οθωμανικής Πύλης, ή ήταν μια
ειλικρινής προσπάθεια με στόχο να περισώσει τα κεκτημένα της Εκκλησίας.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πάντως, ότι ο ίδιος
«εθνομάρτυρας» Πατριάρχης είχε αφορίσει επίσης τον Ρήγα Φεραίο και τον Θεόδωρο
Κολοκοτρώνη, ενώ όπως πολύ εύστοχα σχολιάζει ο ιστορικός Ιωάννης Κορδάτος «Οι
πραγματικοί πατριώτες που έχουν μεγάλα ηγετικά πόστα, θυσιάζονται σε τέτοιες
στιγμές».
Η Εκκλησία φυσικά υποστηρίζει την πρώτη εκδοχή και με βάση
και την «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» της Εκδοτικής Αθηνών (τομ. ΙΒ', σ.
130β), ο Αλέξανδρος Υψηλάντης διαμηνύει προς τους Σουλιώτες: «Ο Πατριάρχης βιαζόμενος
υπό της Πόρτας σας στέλνει αφοριστικά και εξάρχους παρακινώντας σας να ενωθήτε
με την Πόρταν. Εσείς όμως να τα θεωρείται αυτά ως άκυρα, καθότι γίνονται με
βίαν και δυναστείαν και άνευ της θελήσεως του Πατριάρχου».
Σημείο τριβής αποτελεί και το αν αποσύρθηκε τελικά εκ των
υστέρων ο αφορισμός. Υπάρχει ο ισχυρισμός ότι ο αφορισμός ουδέποτε αποσύρθηκε
από την ελληνική Εκκλησία μέχρι τις μέρες μας. Η Εκκλησία υποστηρίζει ότι
αποσύρθηκε μυστικά, γι' αυτό άλλωστε κρεμάστηκε ο Γρηγόριος από τους Τούρκους. Ο
ίδιος ο Σουλτάνος στην προκήρυξή του για το θάνατο του Πατριάρχη, αν και τον
κατηγορεί για «πλαστά δείγματα αφοσιώσεως», δεν αναφέρεται άμεσα στον αφορισμό:
«Ο δόλιος Ρωμηός Πατριάρχης, καίτοι κατά το παρελθόν είχε δώσει πλαστά δείγματα
αφοσιώσεως, όμως κατά την περίπτωσιν ταύτην, μη δυνάμενος να αγνοή την
συνωμοσίαν της επαναστάσεως του έθνους του, όμως ένεκα της εμφύτου διαφθοράς
της καρδίας του, ου μόνον δεν ειδοποίησε, ουδέ επετίμησε τους αφελείς, αλλά,
κατά τα φαινόμενα, αυτός ο ίδιος, όπισθεν των παρασκηνίων, έδρα κρυφίως, ως
αρχηγός της επαναστάσεως...
Τα γραπτά όμως μένουν...
Εκτός από τον αφορισμό, ο Γρηγόριος Ε' είχε αποστείλει και
δύο ακόμη εγκυκλίους: Μία ανοιχτή για να διαβαστεί στους κληρικούς και μία
ακόμη εμπιστευτική προς τους μητροπολίτες, αν αγνοία του Σουλτάνου, την οποία
φυσικά κανένας δεν τον υποχρέωσε να συντάξει.
Αξίζει να σημειωθεί, πως οι «πατέρες» υπέγραψαν τον
αφορισμό πάνω στην Αγία Τράπεζα (αναφέρεται άλλωστε και μέσα στο κείμενο),
προσδίδοντας έτσι με αυτή την συμβολική κίνηση όλη την «ιερότητα» που
απαιτούνταν και αποδεικνύοντας την σημασία που του έδιναν, διαψεύδοντας
ταυτοχρόνως τους ισχυρισμούς περί εξαναγκασμού.
Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο του αφορισμού, μαζί με τα
ονόματα όσων το προσυπέγραψαν...
-------------------------------------
ΟΛΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΑΦΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821 ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΓΡΗΓΟΡΙΟ ΤΟΝ Ε΄
1)
Γρηγόριος ελέω Θεού αρχιεπίσκοπος
Κωνσταντινουπόλεως, νέας Ρώμης και Oικουμενικός Πατριάρχης.
Οι τω καθ' ημάς αγιωτάτω, πατριαρχικώ, αποστολικώ και
οικουμενικώ θρόνω υποκείμενοι ιερώτατοι μητροπολίται και υπέρτιμοι και
θεοφιλέστατοι αρχιεπίσκοποι τε και επίσκοποι, εν αγίω Πνεύματι αγαπητοί αδελφοί
και συλλειτουργοί, και εντιμότατοι κληρικοί της καθ' ημάς του Χριστού μεγάλης
εκκλησίας και εκάστης επαρχίας ευλαβέστατοι ιερείς και οσιότατοι ιερομόναχοι,
οι ψάλλοντες εν ταις εκκλησίαις της Πόλεως, του Γαλατά και όλου του Καταστένου
και απανταχού, και λοιποί απαξάπαντες ευλογημένοι Χριστιανοί, τέκνα εν Κυρίω
ημών αγαπητά, χάρις είη υμήν και ειρήνη παρά Θεού, παρ' ημών δε ευχή, ευλογία
και συγχώρεσις.
Η πρώτη βάσις της ηθικής, ότι είναι η προς τους
ευεργετούντας ευγνωμοσύνη είναι ηλίου λαμπρότερον και όστις ευεργετούμενος
αχαριστεί είναι ο κάκιστος των ανθρώπων. Αυτήν την κακίαν βλέπομεν πολλαχού
στηλιτευομένην και παρά των ιερών γραφών και παρ' αυτού του Κυρίου ημών Ιησού
Χριστού ασυγχώρητον, καθώς έχομεν το παράδειγμα του Ιούδα. Όταν δε η αχαριστία
ήναι συνωδευμένη και με πνεύμα κακοποιόν και αποστατικόν εναντίον την κοινής
ημών ευεργέτιδος και τροφού, κραταιάς και αηττήτου βασιλείας, τότε εμφαίνει και
τρόπον αντίθεον, επειδή ουκ έστι, φησί, βασιλεία και εξουσία ειμή υπό Θεού
τεταγμένη όθεν και πας ο αντιττατόμενος αυτή τη θεόθεν εφ' ημάς τεταγμένη
κραταιά βασιλεία, τη του Θεού διαταγή ανθέστηκε.
Και τα δύο ταύτα ουσιώδη και βάσιμα ηθικά και θρησκευτικά
χρέη κατεπάτησαν με απαραδειγμάτιστον θρασύτατα και αλαζονείαν ο,τε
προδιορισθείς της Μολδαυίας ηγεμών ως μη ώφειλε, Μιχαήλ, και ο του γνωστού
αγνώμονος και φυγάδος Υψηλάντου αγνώμων υιός Αλέξανδρος Υψηλάντης. Εις όλους
τους ομογενείς μας είναι γνωστά τα άπειρα ελέη, όσα η αένναος της εφ' ημάς
τεταγμένης κραταίας βασιλείας πηγή εξέχεεν εις τον κακόβουλον αυτόν Μιχαήλ' από
μικρού και ευτελούς τον ανύψωσεν εις βαθμούς και μεγαλεία από αδόξου και ασήμου
τον προήγαγεν εις δόξας και τιμάς• τον επλούτισε, τον περιέθαλψε, τέλος πάντων
τον ετίμησε και με τον λαμπρότατον της ηγεμονίας αυτής θρόνον και τον
κατέστησεν άρχοντα λαών.
Αυτός όμως, φύσει κακόβουλος ων, εφάνη τέρας έμψυχον
αχαριστίας και συνεφώνησε μετά του Αλεξάνδρου Υψηλάντου, υιού του δραπέτου και
φυγάδος εκείνου Υψηλάντου, όστις παραλαβών μερικούς ομοίους του βοηθούς
ετόλμησε να έλθη αίφνης εις την Μολδαυίαν, και αμφότεροι απονενοημένοι επίσης,
αλαζόνες και δοξομανείς, ή μάλλον ειπείν, ματαιόφρονες, εκήρυξαν του γένους
ελευθερίαν και με την φωνήν αυτήν εφείλκυσαν πολλούς των εκεί κακοήθεις και
ανοήτους, διασπείραντες και αποστόλους εις διάφορα μέρη δια να εξαπατήσωσι και
να εφελκύσωσιν εις τον ίδιον της απωλείας κρημνόν και άλλους πολλούς των ομογενών
μας.
Διά να δυνηθώσι δε τρόπον τινά να ενθαρρύνωσι τους
ακούοντας μετεχειρίσθησαν και το όνομα της Ρωσσικής Δυνάμεως, προβαλλόμενοι,
ότι και αυτή είναι σύμφωνος με τους στοχασμούς και τα κινήματά των πρόβλημα
διόλου ψευδές και ανύπαρκτον, και μόνον της ιδικής των κακοβουλίας και
ματαιοφροσύνης γέννημά τε και αποκύημα επειδή, εν ω το τοιούτον είναι αδύνατον
ηθικώς και πολλής προξένον μομφής εις την ρωσσικήν αυτοκρατορίαν, και ο ίδιος
ενταύθα εξοχώτατος πρέσβυς αυτής έδωκεν έγγραφον πληροφορίαν, ότι ουδεμίαν ή
είδησιν ή μετοχήν έχει το ρωσσικόν κράτος εις αυτήν την υπόθεσιν,
καταμεμφόμενον μάλιστα και αποτροπιαζόμενον του πράγματος της βδελυρίαν και
προσεπιπλέον η αυτού εξοχότης ειδοποίησεν εξ επαγγέλματος τα διατρέχοντα,
υπομνήσας το βασίλειον κράτος, ότι ανάγκη πάσα να φροντίση ευθύς εξ αρχής τον
αποσκορακισμόν και την διάλυσιν των τοιούτων κακών• και τόσον εκ της
ειδοποιήσεως ταύτης, όσον και από τα έγγραφα, τα οποία επιάσθησαν από μέρους
των μουχαφίσιδων των βασιλικών σερχατίων, και από άλλους πιστούς ομογενείς
επαρρησιάσθησαν, έγεινε γνωστή εις το πολυχρόνιον κράτος η ρίζα και η βάσις
όλου αυτού του κακοήθους σχεδίου.
Με τοιαύτας ραδιουργίας εσχημάτισαν την ολεθρίαν σκηνήν οι
δύο ούτοι και οι τούτων συμπράκτορες φιλελεύθεροι, μάλλον δε μισελεύθεροι, και
επεχείρησαν εις έργον μιαρόν, θεοστυγές και ασύνετον, θέλοντες να διαταράξωσι
την άνεσιν και ησυχίαν των ομογενών μας πιστών ραγιάδων της κραταιάς βασιλείας,
την οποίαν απολαμβάνουσιν υπό την αμφιλαφή αυτής σκιάν με τόσα ελευθερίας
προνόμια, όσα δεν απολαμβάνει άλλο έθνος υποτελές και υποκείμενον, ζώντες
ανενόχλητοι με τας γυναίκας και τα τέκνα των, με τας περιουσίας και
καταστάσεις, και με την ύπαρξιν της τιμής των, και κατ' εξοχήν με τα προνόμια
της θρησκείας, ήτις διεφυλάχθη και διατηρείται ασκανδάλιστος μέχρι της σήμερον
επί ψυχική ημών σωτηρία.
Αντί λοιπόν φιλελευθέρων εφάνησαν μισελεύθεροι, και αντί
φιλογενών και φιλοθρήσκων εφάνησαν μισογενείς, μισόθρησκοι και αντίθεοι,
διοργανίζοντες, φευ, οι ασυνείδητοι με τα απονενοημένα κινήματά των την
αγανάκτησιν της ευμενούς κραταιάς βασιλείας εναντίον των ομογενών μας υπηκόων
της, και σπεύδοντες να επιφέρωσι κοινόν και γενικόν τον όλεθρον εναντίον παντός
του γένους. Και αγκαλά είναι γνωστόν, ότι, όσοι είναι κατηρτισμένοι τω όντι εις
την ευσέβειαν, όσοι νουνεχείς και τίμιοι και των ιερών κανόνων και θείων νόμων
ακριβείς φύλακες δεν θέλουν δώσει ευηκοιαν εις τας ψευδολογίας των αχρείων
εκείνων και κακόβουλων• επειδή όμως είν' ενδεχόμενον να σηνηρπάσθησάν τινές και
παρασυρθώσι και άλλοι, διά τούτο προκαταλαμβάνοντες εκ προνοίας εκκλησιαστικής
υπαγορεύομεν πάσιν υμίν τα σωτήρια, και γράφοντες μετά των περί ημας ιερωτάτων
συναδελφών, του μακαριωτάτου πατριάρχου των Ιεροσολύμων, των εκλαμπροτάτων και
περιφανεστάτων προυχόντων του γένους, των τιμιωτάτων πραγματευτών, των αφ'
εκάστου ρουφετίου προκριτωτέρων και όλων των εν τη βασιλευούση ορθοδόξων μελών
εκάστης τάξεως και εκάστου βαθμού, συμβουλεύομεν και παραινούμεν και
εντελλόμεθα και παραγγέλλομεν πάσιν υμίν τοις κατά τόπον αρχιερεύσι, τοις
ηγουμένοις των ιερών μοναστηρίων, τοις ιερεύσι των εκκλησιών, τοις πνευματικοίς
πατράσι των ενοριών, τοις προεστώσι και ευκαταστάτοις των κωμοπόλεων και
χωρίων, και πάσιν απλώς τοις κατά τόπον προκρίτοις να διακηρύξετε την απάτην
των ειρημένων κακοποιών και κακοβούλων ανθρώπων, και να τους αποδείξετε και να
τους στηλιτεύσετε πανταχού ως κοινούς λυμεώνας και ματαιόφρονας, και να
προσέχετε όσον το δυνατόν εις τας απάτας αυτών και ραδιουργίας, γινώσκοντες,
ότι η μόνη απόδειξις της αθωότητος των είναι να εμφανίσωσιν όσα γράμματα λάβωσι
τυχόν εις χείρας περί της αυτής υποθέσεως, ή ειδήσεις μάθωσι, και να
παρρησιάσωσιν οι μεν ενταύθα εν βασιλευούση προς ημάς, οι δ' εν τοις έξω
μέρεσιν εις τους κατά τόπον αρχιερείς και τους διοριζομένους παρ' ημών
εκκλησιαστικούς εξάρχους και τους βασιλικούς εξουσιαστάς και διοικητάς,
δηλοποιούντες και παραδίδοντες και εκείνους τους απλουστέρους, όσοι ήθελαν
φωραθή ότι ενεργούν ανοίκεια του ρεαγιαδιακού χαρακτήρος, καθότι οι τοιούτοι
διαταράττουσι την γενικήν ησυχίαν, και κατακρημνίζουσι τους αδυνάτους και αθώους
ομογενείς μας εις της απωλείας το βάραθρον.
Και τόσον υμείς οι αρχιερείς, οι μοναστηριακοί, οι
ιερωμένοι, και οι προεστώτες και ευκατάστατοι και πρόκριτοι εκάστου τόπου με
την άγρυπνον προσοχήν σας, όσον και οι λοιποί εκάστης τάξεως και βαθμού άνθρωποι
με τας εκ μέρους σας αδιαλείπτους συμβουλάς και νουθεσίας, και κατά τας
πατρικάς και προνοητικάς εκκλησιαστικάς ημών οδηγίας και παραινέσεις να γενήτε
εδραίοι και αμετακίνητοι επί του κέντρου του ρεαγιαλικίου, και εξ όλης ψυχής
και καρδίας σας να διαφυλλάττετε την πίστιν και κάθε υποταγήν και ευπείθειαν
εις αυτήν την θεόθεν εφ' ημάς τεταγμένην κραταιάν και αήττητον βασιλείαν, και
να αποδεικνύετε εντελώς με όλα τα πραγματικά της ειλικρινείας σημεία, καθότι η
μετ' ευχαριστίας και ειλικρινείας υποταγή χαρακτηρίζει και την προς Θεόν αγάπην
και πίστιν, και την προς τας θείας αυτού εντολάς και τας υπαγορεύσεις των θείων
νόμων και ιερών κανόνων υπακοήν, και την ευγνωμοσύνην της καρδίας ημών διά τ'
άπειρα ελέη, οπού απολαμβάνομεν παρά της βασιλικής φιλανθρωπίας.
Επειδή δε προς τοις άλλοις εγένετο γνωστόν, ότι οι το
σατανικόν της δημεγερσίας φρόνημα επινοήσαντες, και εταιρίαν τοιαύτην
συστησάμενοι προς αλλήλους συνεδέθησαν και με τον δεσμόν του όρκου,
γινωσκέτωσαν, ότι ο όρκος αυτός είναι όρκος απάτης, είναι αδιάκριτος, και
όμοιος με τον όρκον του Ηρώδου, όστις, διά να μη φανή παραβάτης του όρκου του,
απεκεφάλισεν Ιωάννην τον βαπτιστήν. Αν ήθελεν αθετήσει τον παράλογον όρκον του,
τον οποίον επενόησεν η άλογος επιθυμία του, έζη βέβαια τότε ο θείος πρόδρομος,
ώστε ενός απλού όρκου επιμονή έφερε τον θάνατον του προδρόμου. Η επιμονή άρα
του όρκου εις διατήρησιν των υποσχεθέντων παρά της φατρίας αυτής,
πραγματευομένης ουσιωδώς την απώλειαν ενός ολοκλήρου γένους, πόσον είναι
ολεθρία και θεομίσητος είναι φανερόν• εξ εναντίας, η αθέτησις του όρκου αυτού,
απαλλάττουσα το γένος εκ των επερχομένων απαραμυθήτων δεινών, είναι θεοφιλής
και σωτηριώδης. Διά τούτο τη χάριτι του παναγίου Πνέυματος έχει η εκκλησία
αυτόν διαλελυμένον, και αποδέχεται και συγχωρεί εκ καρδίας τους μετανοούντας
και επιστρέφοντας, και την προτέραν απάτην ομολογούντας, και το πιστόν
ρεαγιαλίκι αυτών εναγκαλιζομένους ειλικρινώς.
Ταύτα αμέσως να κοινολογήσετε εις όλους του γνωστούς σας,
και να κατασταθήτε όλοι προσεκτικώτεροι, ανατρέποντες και διαλύοντες ως αραχνιώδη
υφάσματα, όσα η απάτη και η κακοβουλία των πρωταιτίων εκείνων καθ' οιονδήτινα
τρόπον συνέπλεξε. Επειδή, εάν, ο μη γένοιτο, δεν ήθελε καθαρισθή η θανατηφόρος
αύτη λύμη, και φωραθώσί τινες τολμώντες εις επιχειρήματα εναντία των καθηκόντων
του ρεαγιαλικίου, κοντά οπού οι τοιούτοι έχουσι να παιδευθώσι χωρίς ελέους και
οικτιρμών (μη γένοιτο, Χριστέ βασιλεύ!) αμέσως θέλει εξαφθή η δικαία οργή του
κράτους του καθ' ημών, και ο θυμός τής εκδικήσεως γενικός των εχλιϊσλάμιδων,
και θέλουν εκχυθή τόσων αθώων αίματα αδίκως και παραλόγως, καθώς αποκριματίστως
ταύτα πάντα διεσάλπισεν η κραταιά και αήττητος βασιλεία διά του εκδοθέντος και
επ' ακροάσει κοινή ημών αναγνωσθέντος υψηλού βασιλικού προσκυνητού ορισμού.
Εκείνους δε τους ασεβείς πρωταιτίους και απονενοημένους φυγάδας
και αποστάτας ολεθρίους να τους μισήτε και να τους αποστρέφεσθε και διανοία και
λόγω, καθότι και η εκκλησία και το γένος τους έχει μεμισημένους, και επισωρεύει
κατ' αυτών τας παλαμναιοτάτας και φρικωδεστάτας αράς• ως μέλη σεσηπότα, τους
έχει αποκεκομμένους της καθαράς και υγιαινούσης χριστιανικής ολομελείας• ως
παραβάται δε των θείων νόμων και κανονικών διατάξεων, ως καταφρονηταί του ιερού
χρήματος της προς τους ευεργέτας ευγνωμοσύνης και ευχαριστίας, ως εναντίοι
ηθικών και πολιτικών όρων, ως την απώλειαν των αθώων και ανευθύνων ομογενών μας
ασυνειδήτως τεκταινόμενοι, αφωρισμένοι υπάρχειεν και κατηραμένοι και
ασυγχώρητοι, και μετά θάνατον άλυτοι, και τω αιωνίω υπόδικοι αναθέματι, και
αυτοί, και όσοι τοις ίχνεσιν αυτών κατηκολούθησαν του λοιπού, αν μη θελήσωσιν
εννοήσαι την αρπαγήν και απάτην, και επιστραφήναί τε και βαδίσαι την ευθείαν
της σωτηρίας οδόν, αν δεν αναλάβωσιν, ό εστι, τον εντελή χαρακτήρα του
ρεαγιαδικού αυτών επαγγέλματος.
Τα αυτά δε και κατά της αρχιερωσύνης σας και ιερωσύνης σας
επανατείνομεν, εαν μη βαδίσετε, εις όσα εν Πνέυματι αγίω αποφαινόμεθα δια του
παρόντος εκκλησιαστικώς, εάν δεν δείξετε εν έργω την επιμέλειάν σας και
προθυμίαν εις την διάλυσιν των σκευωριών, εις την αναστολήν των καταχρήσεων και
αταξιών, εις την επιστροφήν των πλανηθέντων, εις την άμεσον και έμμεσον
καταδρομήν και εκδίκησιν των επιμενόντων εις τα αποστατικά φρονήματα, εάν δεν
συμφωνήσετε τη εκκλησία του Θεού, και, εν ενί λόγω, εάν καθ' οιονδήτινα τρόπον
δολιευθήτε και κατενεχθήτε κατά της κοινής ημών ευεργέτιδος κραταιάς βασιλείας,
έχομεν υμάς αργούς πάσης ιεροπραξίας, και τη δύναμει του παναγίου Πνεύματος
εκπτώτους του βαθμού της αρχιεροσύνης και ιερωσύνης και το πυρί της γεέννης
ενόχους, ως την κοινήν του γένους απώλειαν προτιμήσαντας. Ούτω τοίνυν
γινώσκοντες, ανανήψατε προς Θεού και ποιήσατε καθώς γράφομεν εκκλησιαστικώς και
γενικώς παρακελευόμεθα, και μη άλλως εξ αποφάσεως, ότι περιμένομεν κατά τάχος
την αισίαν των γραφομένων αποπεράτωσιν, ίνα και η του θεού χάρις και το άπειρον
έλεος είη μετά πάντων υμών.
αωκα' εν μηνί Μαρτίω.
Υπεγράφη συνοδικώς επάνωθεν του ιερού θυσιαστηρίου παρά
της ημών μετριότητος και της μακαριότητός του και πάντων των συναδέλφων αγίων
αρχιερέων.
1) Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως αποφαίνεται.
2) Ιεροσολύμων Πολύκαρπος συναποφαίνεται.
3) Καισαρίας Ιωαννίκιος.
4) Νικομηδείας Αθανάσιος.
5) Δέρκων Γρηγόριος.
6) Αδριανουπόλεως Δωρόθεος.
7) Βιζύης Ιερεμίας.
8) Σίφνου Καλλίνικος.
9) Ηρακλείας Μελέτιος.
10) Νικαίας Μακάριος.
11) Θεσσαλονίκης Ιωσήφ.
12) Βερροίας Ζαχαρίας.
13) Διδυμοτοίχου Καλλίνικος.
14) Βάρνης Φιλόθεος.
15) Ρέοντος Διονύσιος.
16) Κυζίκου Κωνστάντιος.
17) Χαλκηδόνας Γρηγόριος.
18) Τουρνόβου Ιωαννίκιος.
19) Πισειδίας Αθανάσιος.
20) Δρύστας Ανθιμος.
21) Σωζοπόλεως Παίσιος.
22) Φαναρίου και Φερσάλων Δαμασκηνός.
23) Ναυπάκτου και Άρτης Άνθιμος.
