ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ 2019. Του Βαγγέλη Κ. Ιωακειμίδη. Διδάκτορος Μηχανικού ΕΜΠ

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ 2019

Του Βαγγέλη Κ. Ιωακειμίδη
Διδάκτορος Μηχανικού ΕΜΠ

Σαραντα έξη χρόνια Φωτεινός Φάρος 

για Δημοκρατία, Ελευθερία και Μόρφωση!

«Ἒμφυτος πᾶσιν ἀνθρώποις ὁ τῆς ἐλευθερίας πόθος» 

«Ο πόθος της ελευθερίας είναι έμφυτος σε όλους τους ανθρώπους» 

(Διονύσιος Αλικαρνασσεύς 1ος αιώνας π.χ.)

«Το ευδαίμον το ελεύθερον, το δ’ ελεύθερον το εύψυχον». 

«Ευτυχισμένοι είναι οι ελεύθεροι και ελεύθεροι είναι οι γενναίοι» 

(Θουκυδίδης 460-394 π.χ.)

Ήταν ο θεμέλιος λίθος της κοσμοθεωρίας των αρχαίων Ελλήνων που οδήγησε στο απόγειο κάθε έκφανσης της ζωής τους… Ο άνθρωπος έπρεπε να είναι ελεύθερος στο μυαλό και την ψυχή. Να μην είναι δέσμιος της «πραγματικότητας» αλλά να αγωνίζεται διαρκώς για την κατάκτηση της αλήθειας που θα τον οδηγήσει στην ουσιαστική ελευθερία, όπως δίδαξε πριν χιλιάδες χρόνια ο πατέρας της παγκόσμιας φιλοσοφίας, Σωκράτης, με την αλληγορία του Σπηλαίου. Ο δρόμος είναι δύσβατος και ανηφορικός αλλά όποιος τον επιλέξει και επιχειρήσει την ανάβασή του θα γνωρίσει τον αληθινό κόσμο, έχοντας δραπετεύσει από ορατά και αόρατα δεσμά.

Ελληνίδες και Έλληνες. 
Συναδέλφισσες και συνάδελφοι

Συναγωνιστές και Συναγωνίστριες

Η ιστορική μνήμη αποκτά ιδιαίτερο νόημα, όταν συνδεθεί με τη ζωή και την πράξη, όταν βαπτιστεί στο όνομα της επικαιρότητας.

Σαράντα έξη χρόνια από την εξέγερση του Νοέμβρη και η επέτειος μιας από τις πιο μεγάλες στιγμές στη νεοελληνική ιστορία συνεχίζει να φωτίζει, στις δύσκολες μέρες, την πορεία της νεολαίας και του λαού μας.

Το Πολυτεχνείο συνεχίζει να εμπνέει, άσβεστη και φωτεινή μνήμη, ακόμα και όταν λοιδορείται, και συκοφαντείται από τους εχθρούς του, περικυκλωμένο σαν Μεσολόγγι περήφανο μέσα στο χρόνο, ακριβώς, όπως αρμόζει στις εξεγέρσεις των λαών της γης.

Ο Νοέμβρης του 1973 λειτούργησε σαν καταλύτης στην καρδιά της φασιστικής δικτατορίας. Έδειξε πως η Χούντα δεν είναι αήττητη, έδωσε κουράγιο στους καταδιωγμένους και έμπνευση στη νέα γενιά της πατρίδας μας, ακύρωσε τα σχέδια του δήθεν «εκδημοκρατισμού» του στρατοκρατικού καθεστώτος.

Ένωσε το κομμένο νήμα με τον αντικατοχικό, αντιφασιστικό αγώνα, πήρε την σκυτάλη από τον αγώνα για δημοκρατία, ελευθερία, εθνική ανεξαρτησία και κοινωνική προκοπή των μετεμφυλιοπολεμικών χρόνων, χρωματίστηκε από τα σκιρτήματα, κυρίως των νέων, σε όλο τον κόσμο για Ειρήνη, ενάντια στις επεμβάσεις των ΗΠΑ, και παραμένει η μεγαλύτερη επέτειος για την νέα γενιά.

Σαράντα έξη χρόνια μετά την ηρωική εξέγερση του λαού, με πρωτοπόρα τη νεολαία, το Νοέμβρη του 1973 στο Πολυτεχνείο, και την αιματηρή καταστολή της από τα τανκς της αμερικανοκίνητης στρατιωτικής Χούντας των συνταγματαρχών, και θα αντηχήσει πάλι στους δρόμους το σύνθημα:

Το Πολυτεχνείο δεν ήτανε γιορτή! 

Ήτανε εξέγερση και πάλη λαϊκή

Γιορτές με απαγγελίες, χρονικά, τραγούδια και προσκλητήριο νεκρών για πολλά χρόνια πραγματοποιούνται στους χώρους των σχολείων και έξω απ’ αυτά. Οι γιορτές, βέβαια, είναι απαραίτητες και έχουν νόημα, όταν λειτουργούν σε σωστή βάση, για την ενίσχυση της ιστορικής συνείδησης και μνήμης. Υπάρχει όμως πάντα ο κίνδυνος να μετασχηματιστούν σε τυποποιημένες τελετές, που δεν «λειτουργούν» στη συνείδηση των ανθρώπων. Όπως θα έλεγε ο ποιητής και για την ατίθαση μνήμη του Πολυτεχνείου, «κινδυνεύει να καταστραφεί το πρόσωπό της από τα πολλά μαλάματα».

Είναι φυσικό πολλοί από τους σημερινούς μαθητές και μαθήτριες που δεν έζησαν τις ξεχωριστές αυτές στιγμές της νεότερης ιστορίας μας είτε να αγνοούν σημαντικές πτυχές τους είτε να έχουν μια αποσπασματική και συγκεχυμένη εικόνα για την ηρωική εξέγερση του Νοέμβρη. Γι’αυτό και οι εκδηλώσεις μνήμης και τιμής αποκτούν ιδιαίτερη σημασία, στο βαθμό που προσεγγίζουν την ουσία των γεγονότων και δεν αρκούνται σε μια επετειακή αναφορά.

Ας μιλήσουν τα γεγονότα

Σήμερα θα αναφέρουμε με τη σειρά τα γεγονότα έτσι ώστε να φωτιστούν μερικές σκοτεινές πτυχές της νεοελληνικής ιστορίας μας, οπού απ’ το προσκήνιο της, υποχωρούν οι μεγάλες ώρες, για να μπουν οι λαμπρές ώρες. Υποχωρούν οι μεγάλοι, για να μπουν οι ποιο μεγάλοι. Οι εποχές ανακατεύονται και η Ελληνική Ιστορία υψώνει μια καινούργια κολόνα και ανοίγει μια σελίδα από φωτιά.

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου έγινε ενάντια σ’ αυτούς που συνωμότησαν και κατέλυσαν το καθεστώς που οικοδομήθηκε μετά τη φασιστική κατοχή και τον εμφύλιο πόλεμο. Ένα καθεστώς, με πολλά κενά ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, που στην ουσία άφησε την πόρτα ανοιχτή στους επίορκους συνταγματάρχες έτσι ώστε να βάλουν στο «γύψο» την σχετική εκείνη Δημοκρατία.

Τη Χούντα την αποτελούσαν στρατιωτικοί που κατείχαν θέσεις-κλειδιά στο στρατό και είχαν τις «πλάτες» τόσο των Αμερικανών «συμμάχων» όσο και τη συναίνεση του Παλατιού, που αποτελούσε το άντρο όλων των συνωμοσιών και των αντιδημοκρατικών επεμβάσεων στην πολιτική ζωή της χώρας, ιδιαίτερα όταν γίνονταν προσπάθειες για τον εκδημοκρατισμό της.

Το Πολυτεχνείο όμως έχει τις ρίζες του πίσω στο παρελθόν. Ξεκινάει μετά τον εμφύλιο σπαραγμό, και φθάνει μέχρι την 17η .11.1973 και συνεχίζεται ως τις ημέρες μας.

Ο δικτάτορας Παπαδόπουλος ξεκινάει τη δράση του από το 1952 ως στρατοδίκης στη δίκη παρωδία του Νίκου Μπελογιάννη. Μετά η δράση του είναι πλούσια. Συνωμοτεί και κατευθύνει το σαμποτάζ του Έβρου. Ιδρύει μέσα στο στράτευμα με την ανοχή των τότε κυβερνήσεων και τη συναίνεση των ανακτόρων την παράνομη οργάνωση ΙΔΕΑ. Με τη βοήθεια των Αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών της C.I.A. (Central Information Agency) συνωμοτεί και κατευθύνει το πραξικόπημα της 21ης του Απρίλη το 1967 και το Νοέμβρη του 1973 πνίγει στο αίμα την εξέγερση των φοιτητών με την εισβολή του άρματος μάχης στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ)

Το Πολυτεχνείο «δεν ήταν σπορά της τύχης, ήταν ώριμο τέκνο της ανάγκης και της οργής» του λαού μας (Κώστας Βάρναλης).

Στο Πολυτεχνείο υπήρξε το αποκορύφωμα των κινητοποιήσεων φοιτητών, νεολαίας, αγροτών, εργατών και άλλων εργαζομένων κατά της φασιστικής χούντας, με προάγγελο την κατάληψη της Νομικής Σχολής στην Αθήνα το Φλεβάρη του 1973.

Το Πολυτεχνείο υπήρξε το αποκορύφωμα του αντιδικτατορικού αγώνα που είχε προηγηθεί και εξελισσόταν, με τεράστιο ανθρώπινο κόστος και θυσίες για όσους αγωνιστές έπεσαν στα χέρια της δικτατορίας. Οι αντιδικτατορικές οργανώσεις είχαν χαράξει βαθιά τα συνθήματα της πάλης στις συνειδήσεις των πολιτών, ιδιαίτερα της φοιτητικής νεολαίας, που ήταν τότε στην πρωτοπορία των κοινωνικών και πολιτικών δημοκρατικών διεκδικήσεων στον τόπο μας.

Η κατάληψη του Πολυτεχνείου ήταν η μεγάλη έκρηξη του νεολαιίστικου κινήματος που αφύπνισε τη λαϊκή συνείδηση, γι’ αυτό έγινε πηγή έμπνευσης και πόλος έλξης – συσπείρωσης για πολλούς εργαζομένους. Γρήγορα η φλόγα της εξέγερσης μεταδόθηκε και σε άλλα πανεπιστήμια, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας, των Ιωαννίνων.

Η Χούντα, μπροστά στον κίνδυνο μιας λαϊκής χιονοστιβάδας, έπνιξε στο αίμα την εξέγερση. Κάπου εκατό ήταν οι νεκροί και χιλιάδες οι τραυματίες τις μέρες του Νοέμβρη, ενώ οι συλλήψεις και οι βασανισμοί εντάθηκαν. Ανάμεσά στους νεκρούς και οι ηρωικές μορφές των μαθητών Διομήδη Κομνηνού, ετών 17, και Αλέξανδρου Σπαρτίδη, ετών 16. Κι ας λένε κάποιοι ότι τάχα «δε σκοτώθηκε κανείς». Αλλά και ο εκπαιδευτικός κόσμος πλήρωσε βαρύ τίμημα για τη συμμετοχή του στον αντιδικτατορικό αγώνα με απολύσεις, διώξεις, συλλήψεις μπροστά στα έντρομα μάτια των μαθητών και φοιτητών τους και στη συνέχεια φυλακίσεις, εξορίες και βασανιστήρια στα μπουντρούμια της ασφάλειας επί της οδού Μπουμπουλίνας και στα κρατητήρια της ΕΑΤ-ΕΣΑ.

Ο ξεσηκωμός της νεολαίας στο Πολυτεχνείο ενσωμάτωσε τις καλύτερες αγωνιστικές παραδόσεις του λαού μας, όπως της Εθνικής Αντίστασης στη διάρκεια της ναζιστικής-φασιστικής κατοχής, των διεκδικήσεων της γενιάς του ΕΝΑ, ΕΝΑ, ΤΕΣΣΕΡΑ (1-1-4), αλλά και των ριζοσπαστικών κινημάτων που είχαν ξεσπάσει στην Ευρώπη, όπως του Μάη του ’68 στη Γαλλία, και σε άλλα μέρη του κόσμου, όπως του κινήματος κατά του πολέμου των ΗΠΑ ενάντια στο Βιετνάμ κ.λπ.

Η αυθόρμητη δυναμική της εξέγερσης ξεπέρασε δισταγμούς, αντιρρήσεις, πολιτικούς ενδοιασμούς και μικροσκοπιμότητες. Γι’ αυτό κανένας σήμερα δεν δικαιούται να εμφανίζεται ως ο μόνος ή ο αυθεντικός «κληρονόμος» του νοήματος και των οραμάτων του Πολυτεχνείου ή να καπηλεύεται τη μνήμη του για ιδιοτελείς σκοπούς. Το Πολυτεχνείο υπήρξε έργο του αντιδικτατορικού αγώνα, ανήκει σε όλους εκείνους που αγωνίστηκαν και αγωνίζονται για τα ίδια οράματα, για εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία, δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη. Συμπυκνώνει, εν τέλει, διαχρονικά και οικουμενικά στοιχεία με αγωνιστικά χαρακτηριστικά

Ο ΝΟΕΜΒΡΗΣ ΤΟΥ 1973 ΈΔΩΣΕ ΚΟΥΡΆΓΙΟ ΚΑΙ ΑΥΤΟΠΕΠΟΊΘΗΣΗ ΣΤΟ ΛΑΌ ΜΑΣ. ΈΔΩΣΕ ΦΤΕΡΆ ΣΤΟΥΣ ΑΠΑΝΤΑΧΟΎ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ, ΑΠΑΝΤΟΧΕΣ ΣΤΟΥΣ ΔΙΣΤΑΚΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΌΡΑΜΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΣΕ ΟΛΟΥΣ.

Τότε και τώρα

Όσοι αναπολούν εκείνες τις μεγάλες στιγμές της ανιδιοτέλειας, της αυτοθυσίας, όσοι φέρνουν στη μνήμη τους την ορμητικότητα ενός δυναμικού κινήματος που συνδύαζε το αυθόρμητο στοιχείο με την πολιτική ωριμότητα και το οργανωμένο, είναι φυσικό να μελαγχολούν μπροστά στη σημερινή κρίση αξιών και οραμάτων. Αυτή η σύγκριση όμως δεν μπορεί να αποτελεί άλλοθι για ιδιώτευση και παραίτηση από την αγωνιστική στάση ζωής. Ούτε μπορεί να δικαιολογήσει την αδράνεια και την αδιαφορία το γεγονός ότι ορισμένοι από τους πρωταγωνιστές εκείνης της περιόδου έγιναν αργότερα «κατεστημένο» ή εξαργύρωσαν τις αγωνιστικές περγαμηνές τους στο «χρηματιστήριο» της εξουσίας.

Τα συνθήματα που βροντοφώναξε ο λαός στο Πολυτεχνείο το Νοέμβρη του 1973 ήταν: «Απόψε πεθαίνει ο φασισμός», «Ψωμί, παιδεία, ελευθερία», «Εργάτες, αγρότες και φοιτητές», «Έξω οι Αμερικανοί», «Έξω το ΝΑΤΟ», «Έξω οι βάσεις του θανάτου».

Με αυτά τα συνθήματα ζητούσε ένα παλλαϊκό ξεσηκωμό. Συνθήματα με πολιτικό περιεχόμενο και στόχους, για ανατροπή του φασιστικού καθεστώτος, για απεξάρτηση της χώρας από ξένους ιμπεριαλιστικούς στρατιωτικούς και πολιτικούς οργανισμούς, για εθνική ανεξαρτησία, για δημοκρατία και λαϊκή κυριαρχία, για το δικαίωμα στην εργασία, στη μόρφωση. Αυτά ήταν τα οράματα της νεολαίας του Νοέμβρη. Έδειχνε, ακόμη, και το δρόμο που έπρεπε να ακολουθήσει το κίνημα στη συνέχεια: κοινοί και συντονισμένοι αγώνες εργατών, φοιτητών, μαθητών, αγροτών και των άλλων εργαζομένων, για να πάρουν σάρκα και οστά τα οράματα του Νοέμβρη.

Αγαπητοί συμπατριώτες, Έλληνες δημοκράτες

Σαράντα έξη χρόνια μετά, οι εργαζόμενοι στη χώρα μας και σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουμε ολομέτωπη επίθεση στα εργασιακά, κοινωνικά και ατομικά μας δικαιώματα. Δικαιώματα που έχουμε κατακτήσει με αγώνες και θυσίες των προηγούμενων γενεών κινδυνεύουν να ακυρωθούν αν δεν έχουν ήδη καταργηθεί. Δικαιώματα που αποτελούν στην ουσία τους καρπό των ιδεών και της δράσης που μας κληροδότησαν ο διαφωτισμός και τα απελευθερωτικά κινήματα του 19ου και του 20ου αιώνα, αλλά και αποτέλεσμα της μεγάλης αντιφασιστικής νίκης των λαών, που πρόσφατα τιμήσαμε την επέτειο των 74 χρόνων της.

Σαράντα έξη χρόνια μετά, το Πολυτεχνείο μπορεί να λειτουργήσει και πάλι ως καταλύτης για τις διεκδικήσεις του σήμερα. Οι στόχοι και οι απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας ξεπερνούν τα εθνικά σύνορα, καθώς έχουμε να αντιμετωπίσουμε την παγκοσμιοποίηση της βαρβαρότητας, που θέλει να υποτάξει κάθε εστία αντίστασης στη νεοφιλελεύθερη πολιτική της.

Δε δεχόμαστε σε καμιά περίπτωση πως ο πόλεμος, η φτώχεια, η εργασιακή ομηρία και η ανεργία, η καταπάτηση των δικαιωμάτων, η «κοινωνία και το σχολείο της αγοράς» αποτελούν «μονόδρομο» για την ανθρωπότητα.

Απορρίπτουμε την κοινωνία των «εξολοθρευτών» και την «πολιτική» των προληπτικών πολέμων. Εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας στον αγώνα του Κυπριακού λαού για μια Κύπρο ενιαία και ανεξάρτητη χωρίς ξένους προστάτες και στρατεύματα.

Απαιτούμε την άμεση απομάκρυνση των κατοχικών στρατευμάτων απ’ οποιαδήποτε χώρα του πλανήτη και τη δικαίωση των αγώνων και των προσδοκιών όλων των λαών της γης.

Αγωνιζόμαστε, ως εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης αλλά και ως πολίτες, για ένα δωδεκάχρονο, υποχρεωτικό δημόσιο σχολείο, που θα αγκαλιάζει όλη τη γνώση και όλα τα παιδιά, χωρίς διακρίσεις και ανεξάρτητα από φυλή, εθνικότητα, θρησκεία, φύλο ή άλλα χαρακτηριστικά. Για ένα σχολείο - κύτταρο - δημιουργίας και πολιτισμού, που θα αντιμετωπίζει καθετί το διαφορετικό ως πλούτο και όχι ως απειλή. Για μια δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση στην υπηρεσία των αναγκών της κοινωνίας και όχι της οικονομικής ολιγαρχίας. Έτσι μόνο μπορούν «να πάρουν τα όνειρά μας εκδίκηση».

Συναδέλφισσες, Συνάδελφοι, Νέοι και Νέες.

Σαράντα έξη χρόνια μετά τον ανεπανάληπτο ξεσηκωμό της νεότητας μέσα στο σκοτάδι της στυγνής τυραννίας ο καθένας χωριστά και κυρίως όλοι μαζί έχουμε χρέος να υπερασπίσουμε το εξεγερτικό και ανυπότακτο πνεύμα του Νοέμβρη. Να αναβαθμίσουμε τη συμμετοχή μας στους αγώνες ξεπερνώντας την αδιαφορία και την παραίτηση, στο πλάι όσων αγωνίζονται για αλληλεγγύη και δημοκρατικά δικαιώματα.

Το πραγματικό περιεχόμενο της εξέγερσης του Νοέμβρη και η οφειλόμενη τιμή στους αφανείς δημιουργούς του, επιβάλλουν την υπεράσπιση του. Ο αντιδικτατορικός αγώνας του τότε δεν αποτελεί μια παγωμένη μουσειακή στιγμή, αλλά έναν ασφαλή οδηγό για το σήμερα.

ΤΙΜΉ ΣΤΗΝ ΕΞΈΓΕΡΣΗ ΤΟΥ ΝΟΈΜΒΡΗ ΤΟΥ 1973

Το Πολυτεχνείο ζει στους αγώνες του σήμερα για Δημοκρατία, 

Ελευθερία, ανθρώπινα δικαιώματα, Κοινωνική Προκοπή και Μόρφωση.

ΌΛΟΙ ΣΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΜΈΝΗ ΠΟΡΕΊΑ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΊΟΥ 
ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΉ 17/11/2019 ΣΤΙΣ 3.30 μ.μ. ΣΤΗΝ ΑΘΉΝΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΣΕ ΟΛΌΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ

Δρ. Ευάγγελος Κ. Ιωακειμίδης
Διδάκτωρ Μηχανικός Ε.Μ.Π.