Οι αρχαίοι Έλληνες αναφέρεται ότι επινόησαν ένα παιχνίδι με μπάλα, που ονομαζόταν «Επίσκυρος», επίσης γνωστό από πηγές και ως «Φαινίνδα». Παιζόταν κυρίως από άντρες, συνήθως γυμνούς. Σώζεται μια μαρμάρινη εικόνα στην οποία απεικονίζεται ένας άντρας να ισορροπεί μία μπάλα με το πόδι του κάνοντας επίδειξη σε νεαρό μαθητευόμενο.
Αναφέρεται ότι οι Ρωμαίοι αργότερα μετονόμασαν το παιχνίδι σε
Harpastum. Ονομάστηκε «{επίσκυρος» διότι παιζόταν σε χώρο με όρια μαύρες πέτρες.
Γενικότερα τα παιχνίδια με την μπάλα, όπως τα μεταφέρει ο Πολυδεύκης (Ονομαστικόν I.X. 103-107): «Τα ονόματα των παιγνιδιών με μπάλα ήταν επίσκυρος, φαινίνδα, απόρραξις, ουρανία. H επίσκυρος ονομαζόταν επίσης εφηβική και επίκοινος (για πολλούς).
Παιζόταν από δύο αντίπαλες ομάδες με ίσο αριθμό παιχτών. Aνάμεσα τους τραβούσαν μια γραμμή με μία πέτρα, την οποία αποκαλούσαν σκύρο.
Έβαζαν την μπάλα πάνω σ' αυτήν τη γραμμή, και κάθε ομάδα τραβούσε άλλη μια γραμμή πίσω της. H ομάδα που έπιανε πρώτη την μπάλα, την πετούσε πάνω από την αντίπαλη, η οποία έπρεπε να πιάσει την μπάλα ενώ αυτή κινούνταν ακόμη, και να τη ρίξει στο μέρος των άλλων. Αυτό συνεχιζόταν, ώσπου η μία ομάδα κατάφερνε να σπρώξει την άλλη πέρα από τη γραμμή που είχε πίσω της.
Στην ΑΠΟΡΡΑΞΗ έπρεπε να χτυπήσει κανείς την μπάλα δυνατά στο χώμα και ύστερα να δεχτεί το πήδημα της μπάλας στο χέρι του και να ξαναχτυπήσει. Μετριόταν ο αριθμός των χτυπημάτων (ή των πηδημάτων).
H ΟΥΡΑΝΙΑ παιζόταν από ένα παίχτη που έγερνε προς τα πίσω και έριχνε την μπάλα στον ουρανό, ενώ οι υπόλοιποι προσπαθούσαν να αρπάξουν την μπάλα πριν πέσει στο έδαφος. (...) Οπότε χτυπούσαν την μπάλα ξανά και ξανά σ' έναν τοίχο και μετρούσαν τον αριθμό των χτυπημάτων. Ο χαμένος αποκαλούνταν γάιδαρος και έκανε ό,τι του έλεγαν, ενώ ο νικητής ήταν ο βασιλιάς και πρόσταζε.
Το ποδόσφαιρο είναι ένα από τα δημοφιλέστερα αθλήματα στον κόσμο, και η προέλευση του χάνεται στα βάθη του παρελθόντος.
Στο ράγκμπι, το μπάσκετ, το Αυστραλιανό ποδόσφαιρο, υπάρχουν κάποια τεχνικά στοιχεία, όμοια με αυτά που συναντούμε και σήμερα.
Τα παιχνίδια με τη μπάλα παίζονταν από ομάδες αντιμέτωπες, που έσπρωχναν την μπάλα με τα πόδια, χέρια, ή και με βοηθήματα προκειμένου να επιτύχουν να περάσει σε μια καθορισμένη ζώνη και με αυτόν τον τρόπο να αποκτήσουν ένα προβάδισμα απέναντι στον αντίπαλο, ήταν ευρέως διαδεδομένα σε όλες τις εποχές.
Αρχαιολογικά και ιστορικά ευρήματα μαρτυρούν την ύπαρξη προγενέστερων τύπων ποδοσφαίρου που παιζόταν με αντικείμενα που ομοίαζαν με μπάλα στην αρχαία Ελλάδα, Κίνα, Ρώμη και Μεξικό.
Ένα είδος ποδοσφαίρου συναντάμε τον 11ο αιώνα π.Χ. στην Κίνα, το «Τσου-Κου» που θα πει μπάλα από δέρμα που σπρώχνεται με το πόδι.
Η ΜΠΑΛΑ & ΤΑ ΔΥΧΤΥΑ
Την δερμάτινη αυτή μπάλα γεμισμένη με γυναικεία μαλλιά, κλωτσούσαν προς ένα τέρμα από μπαμπού 3-4 μέτρων, πίσω από το οποίο ήταν τεντωμένο ένα δίχτυ από μετάξι. Κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα το Τσου-Κου αποτελούσε μέρος της στρατιωτικής εκπαίδευσης των Κινέζων, ενώ είχε εισαχθεί και στην Ιαπωνία. Την αρχαία αυτή εποχή γνωρίζουμε και τη διοργάνωση αγώνων μεταξύ των ομάδων Κίνας και Ιαπωνίας.
«ΕΠΙΣΚΥΡΟΣ» ο προγενέστερος τύπος ποδοσφαίρου των αρχαίων Ελλήνων
Στη Μεσόγειο της αρχαιότητας έχουμε πολλές παρόμοιες αναφορές για ποδόσφαιρο ακόμα και από τον Πλάτωνα.
Στην αρχαία Ελλάδα το παιχνίδι με τη μπάλα ονομαζόταν «Επίσκυρος» και είχε πάρει το όνομά του από τη γραμμή με σκύρα, (σπασμένα κομμάτια πέτρας, πετραδάκια) που χώριζε το γήπεδο.
Με λίγα λόγια είχαμε και κεντρική διαχωριστική γραμμή, των δύο μεγάλων περιοχών του γηπέδου.που χώριζε το γήπεδο. Δύο ομάδες, συνήθως δεκατεσσάρων παικτών χωρίζονταν από μία γραμμή, την οποία σχημάτιζαν στο χώμα με πέτρα, την οποία ονόμαζαν «σκύρο». Άλλες δύο γραμμές υπήρχαν πίσω από τις δύο ομάδες.
Τοποθετούσαν την μπάλα στην κεντρική γραμμή και η ομάδα που την έπαιρνε πρώτη, έπρεπε να την πετάξει πάνω από την αντίπαλη, η οποία έπρεπε να την πιάσει όσο κινούνταν και να την ξαναπετάξει στην άλλη. Η μπάλα ήταν φτιαγμένη από κομμάτια δέρματος, ραμμένα μαζί με εντόσθια ζώων. Εξωτερικά ήταν ζωγραφισμένη με έντονα χρώματα.
Η «Επίσκυρος» παιζόταν κυρίως από άντρες, αλλά σε αυτήν εξασκούνταν και οι γυναίκες.
Το παιχνίδι είχε πάρει το όνομά του από τη γραμμή με σκύρα, (σπασμένα κομμάτια πέτρας, πετραδάκια) που χώριζε το γήπεδο.
Η ιστορια διασώζει και ονόματα διάσημων Ελλήνων «ποδοσφαιριστών» της αρχαιότητος: Αριστόνικος ο Καρύστιος, ο Δημοτέλης ο Χίος, ο Χαιρεφάνης και ο Κτησιβίος ο Χαλκιδεύς.
Την «Επίσκυρο» οι Ρωμαίοι ονόμασαν «Harapastum», παιχνίδι που το έπαιζαν κυρίως στρατιώτες. Χρησιμοποιούσαν την «pilapaganica», μια μπάλα από δέρμα και γεμισμένη με πούπουλα και αέρα.
Η ιατρική μιλά για το αρχαίο ποδόσφαιρο
Ενδιαφέρουσα είναι η ιατρική παρατήρηση του αθλήματος, από τον αρχαίο γιατρό Γαληνό ο οποίος περιγράφει στο έργο του “Περί ασκήσεων με μικρή μπάλα” το παιχνίδι της Επισκύρου: “Όταν οι παίκτες παρατάσσονται σε αντίθετες σειρές και αγωνίζονται, για να εμποδίσουν τον αντίπαλο κρατήσει την μπάλα στο κέντρο, τότε είναι βίαια άσκηση με κρατήματα στους ώμους και λαβές πάλης. Έτσι το κεφάλι και ο λαιμός ασκούνται με τις κινήσεις, τα κρατήματα των ώμων και τα πλευρά και το στήθος και το στομάχι ασκούνται από τα κρατήματα και τις λαβές πάλης με τα χέρια. Σε αυτό το παιχνίδι οι γλουτοί και τα πόδια τεντώνονται βίαια, γιατί αποτελούν την βάση των κινήσεων. Ο συνδυασμός με το τρέξιμο μπροστά και πίσω και τα πηδήματα στα πλάγια, κάθε άλλο παρά μικρή άσκηση είναι όχι μόνο για τα πόδια αλλά και για όλο το σώμα που είναι σε κίνηση.”
Οι Άγγλοι θεωρούν ότι αυτοί επινόησαν το δημοφιλέστερο σπορ της υφηλίου. Σίγουρα, οι Άγγλοι ήταν οι πρώτοι που οργάνωσαν πρωτάθλημα.
Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου, FIFA, αναγνωρίζει την Επίσκυρο ως μία από τις πρώτες μορφές ποδοσφαίρου.
Το πρώτο Ολυμπιακό Τουρνουά Ποδοσφαίρου διεξήχθη το 1900 στο Παρίσι
Αρριανός, βιβλίο 14ο(46)
[...]εάν είσαι ικανός να την κτυπήσεις με ένα γρήγορο κτύπημα, με το αριστερό, είναι δική σου. Δεν μπορείς; Ανίκανε, δώσε την μπάλα σε κάποιον άλλον[...]-Αρριανός, βιβλίο 14ο(46)
Αντιφάνης, 4ος αιώνας π.Χ. Κωμικός ποιητής
[...]έπιασε την μπάλα και γέλασε, καθώς την πέταξε σ' έναν παίκτη και ταυτόχρονα έγνεφε πως θα την έδινε σε άλλον. Έσπρωξε έναν άλλον παίκτη που του έκοβε τον δρόμο, ενώ ακούγονταν κραυγές και φωνές, «έξω από τα όρια! Πάνω από το κεφάλι του πέτα την! Πίσω!!»[...]
«...Ακόμη και ο φτωχότερος μπορεί να παίξει μπάλα, γιατί αυτή δεν θέλει ούτε δίχτυα, ούτε όπλα, ούτε άλογα, ούτε κυνηγόσκυλα... Και τι είναι πιο βολικό από ένα παιχνίδι, στο οποίο μπορεί να πάρει μέρος ο καθένας ανεξάρτητα από την περιουσία του και τη δουλειά του;...Το παιγνίδι με την μπάλα δεν είναι μόνο καλή άσκηση για τα πόδια, αλλά πολύ καλή και για τα χέρια... Θα καταλάβεις επίσης ότι το παιγνίδι με την μπάλα γυμνάζει το μάτι, αν σκεφτείς ότι όποιος δεν μπορεί να υπολογίσει την τροχιά της, δεν μπορεί και να την πιάσει. Επίσης, ο παίκτης θα οξύνει και την κριτική του ικανότητα». Ιδού και η... εμπόλεμη προοπτική: «Δεν είναι δύσκολο να καταλάβεις ότι το παιγνίδι με την μπάλα σε ασκεί στις σπουδαιότερες κινήσεις τις οποίες εμπιστεύονται οι νόμοι της πόλης στους στρατηγούς της: να επιτίθεται την κατάλληλη στιγμή και να μην γίνεσαι αντιληπτός... να οικειοποιείσαι αυτά που ανήκουν στους εχθρούς, είτε πέφτοντας πάνω τους με ορμή, είτε απροσδόκητα και να κρατάς τα λάφυρα που έχεις πάρει».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου