Μενέλαος Λουντέμης:

Η δύσκολη ζωή του, το μεγάλο έργο του, η εξορία 

και η καταδίκη σε θάνατο για προδοσία

https://www.enimerotiko.gr/politismos/menelaos-loyntemis-i-dyskoli-zoi-to-megalo-ergo-i-exoria-kai-i-katadiki-se-thanato-gia-prodosia/?fbclid=IwAR3Fj0aonZqhnXvPR_3CBzI4Q4b0TFu3gtS9b1-JzRWjn57tWP3Goj3c8Rs

Ο μεγάλος συγγραφέας Μενέλαος Λουντέμης δεν είχε μια εύκολη ζωή. Ίσως ο πόνος και οι καθημερινές κακουχίες να ήταν ο λόγος της ευαίσθητης συγγραφικής του γραφής.Ως παρακαταθήκη μας άφησε 45 βιβλία ενώ το πιο γνωστό είναι το «Ένα παιδί μετράει τα άστρα».

Μέσα από τη βιοπάλη γεννιούνται τα σπουδαία έργα του Αναγκάστηκε να ζήσει ένα διάστημα σε οικοτροφείο, εργάστηκε ως λαντζιέρης, λούστρος, ψάλτης, ως δάσκαλος στα χωριά της Αλμωπίας και ως σερβιτόρος σε ένα καφενείο της Αιδηψού. Ενώ δούλευε στο καφενείο της Εύβοιας έγραψε το βιβλίο «Τότε που κυνηγούσα τους ανέμους», το οποίο αναφέρεται σε έναν άνθρωπο δίχως μέλλον που τριγυρνά στους δρόμους της Χαλκίδας και ασκεί διάφορα επαγγέλματα για να επιβιώσει.

Το πραγματικό του όνομα ήταν Δημήτριος Βαλασιάδης και γεννήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 1912 στη Γιάλοβα Αιγιαλού της Μικράς Ασίας. Μετά την εγκατάσταση της οικογένειας στην Ελλάδα, ασχολήθηκε με τη συγγραφή. Ήδη από τα 15 του χρόνια ξεκίνησε να δημοσιεύει τα πρώτα του ποιήματα, τα οποία υπέγραψε ως Τάκης Βαλασιάδης.
 
Ο διανοούμενος του περασμένου αιώνα

Ο μεγάλος συγγραφέας Μενέλαος Λουντέμης  επηρέασε με το έργο του πολλές γενιές Ελλήνων και θεωρείται από τους σημαντικότερους διανοούμενους του περασμένου αιώνα.

 

Ο Μενέλαος Λουντέμης ήταν ανθρωπιστής  

Στα συγγράμματά αναφέρθηκε στον πόνο, τη δυστυχία και τις κοινωνικές διακρίσεις. Ενώ τα έργα του είναι γλαφυρά γεμάτα νοητές εικόνες που ταξιδεύουν τον αναγνώστη.  

Η έμπνευση και το καλλιτεχνικό του ψευδώνυμο

Το 1934 δημοσίευσε το διήγημα «Μια νύχτα με πολλά φώτα κάτω από μια πόλη με πολλά αστέρια» το οποίο για πρώτη φορά υπέγραψε με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Μενέλαος Λουντέμης, ένα όνομα που είχε εμπνευστεί από τον ποταμό Λουδία της Μακεδονίας, καθώς μετά την μικρασιατική καταστροφή έζησε με την οικογένεια του στο χωριό Εξαπλάτανος της Πέλλας. 

Τα δύσκολα εφηβικά χρόνια και η βιοπάλη 

Η οικογένειά του αντιμετώπισε σοβαρά οικονομικά προβλήματα και από τα εφηβικά του χρόνια έκανε δουλειές του ποδαριού για να ενισχύσει το οικογενειακό εισόδημα.

Οι αριστερές πολιτικές του τοποθετήσεις και η αποβολή του απ' όλα τα γυμνάσια της χώρας

Από μικρός διαμόρφωσε πολιτική συνείδηση και τάχθηκε στην Αριστερά. Αυτός ήταν ο λόγος που αποβλήθηκε από όλα τα Γυμνάσια της χώρας γι’ αυτό και μετακόμισε στην Αθήνα. Στην πρωτεύουσα γνωρίστηκε με τον ποιητή Μιλτιάδη Μαλακάση, ο οποίος τον βοήθησε να πιάσει δουλειά ως  βιβλιοθηκάριος της «Αθηναϊκής Λέσχης».

Οι δουλειές, τα όνειρα και η επιβίωση

«Εμένα που με βλέπεις μια μέρα θα πουλάω δικά μου βιβλία και θα γράφουν όλες οι εφημερίδες για μένα», είχε εκμυστηρευτεί  κάποτε ο Λουντέμης στον φίλο του, Γιώργο Αβτζή.

Τα επόμενα χρόνια εργάστηκε ως δακτυλογράφος σε δικηγορικό γραφείο, ενώ έγραψε παράλληλα τη συλλογή διηγημάτων του «Τα πλοία δεν άραξαν», που τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας το 1938.

Η καταδίκη σε θάνατο για προδοσία και η εξορία σε στρατόπεδα συγκέντρωσης πολιτικών κρατούμενων

Στα δύσκολα χρόνια του εμφυλίου συνελήφθη λόγω της δράσης του στις τάξεις της αριστεράς και καταδικάστηκε σε θάνατο για εσχάτη προδοσία. Τελικά, η ποινή του δεν εκτελέστηκε και εξορίστηκε σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Μακρόνησο και στον Άι Στράτη όπου ήρθε σε επαφή με τον Θεοδωράκη, τον Ρίτσο, τον Θέμο Κορνάρο και πολλούς ακόμη διανοούμενους της Αριστεράς.

Το 1956 εκδίδεται το βιβλίο του «Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα» και λίγο αργότερα σε ομιλία του στο Παγκόσμιο Συνέδριο Ειρήνης στη Στοκχόλμη καταγγέλλει την πολιτική των διώξεων που επικρατούσε στην Ελλάδα με αποτέλεσμα να του αφαιρεθεί η ελληνική ιθαγένεια.

Η εξορία στη Ρουμανία 

Το 1958 μετέβη στη Ρουμανία, όπου έζησε μέχρι τη μεταπολίτευση το 1974. Στην πρώτη του τηλεοπτική εμφάνιση μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα δήλωσε στον Μανώλη Μαυρομάτη ότι είναι τόσο πολλά και τόσο σπαρακτικά αυτά που νιώθει μετά την επιστροφή του στην πατρίδα που είναι αδύνατον να τα πει λέγοντας χαρακτηριστικά:  “Η θάλασσα μας που είχα τόσα χρόνια να τη δω, η Θεσσαλονίκη που είχα 35 χρόνια να τη δω αλλά πιο πολύ με συγκίνησε η ψυχή των ανθρώπων”, ενώ είχε αναφέρει ότι στη Ρουμανία έχει ένα κομμάτι από την καρδιά του γιατί εκεί έγραψε τα 3/4 των βιβλίων του.